Парадак унясення грамадзянамі платы за жыллёва-камунальныя паслугі.

1. Парадак унясення грамадзянамі платы за электра-цеплазабеспячэнне ўстаноўлены пунктам 1 артыкула 31 Жыллёвага кодэкса Рэспублiкi Беларусь, Палажэннем аб парадку разлікаў і ўнясення платы за жыллёва-камунальныя паслугі, паслугу па кіраванні агульнай маёмасцю сумеснага домаўладання і платы за карыстанне жылымі памяшканнямі дзяржаўнага жыллёвага фонду, а таксама кампенсацыі расходаў на электраэнергію, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 27.08.2025 № 465 «Аб разлiках у сферы жыллёва-камунальнай гаспадаркі» (далей - Палажэнне), Правіламі электразабеспячэння, зацверджанымі пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 17.10.2011 №1394 (далей - Правілы электразабеспячэння).

2. Абавязак па ўнясенні платы за электра-цеплазабеспячэнне ў адпаведнасці з дагаворамі на аказанне гэтых паслуг узнікае:

- ва ўласніка жылога і (або) нежылога памяшкання - з дня ўзнікнення права ўласнасці на гэтыя памяшканні;

- у наймальніка, арандатара, лізінгаатрымальніка жылога памяшкання, дольшчыка, які заключыў дагавор, які прадугледжвае перадачу яму ў валоданне і карыстанне аб'екта долевага будаўніцтва, - з дня заключэння дагавораў найму, арэнды, фінансавай арэнды (лізінгу) жылога памяшкання, дагавора, які прадугледжвае перадачу дольшчыку ва ўладанне і карыстанне аб'екта долевага будаўніцтва;

- у члена арганізацыі забудоўшчыкаў - з дня ўводу жылога дома ў эксплуатацыю.

3. Разлiкi грамадзян за электрычную i цеплавую энергiю, што адпускаецца на падставе дагавора энергазабеспячэння, праводзяцца па тарыфах, зацверджаных ва ўстаноўленым парадку ў адпаведнасцi з заканадаўствам. Інфармацыя аб змяненні тарыфаў даводзіцца да грамадзян энергазабеспячальнай арганізацыяй шляхам апублікавання ў сродках масавай інфармацыі, размяшчэння ў пунктах прыёму плацяжоў за камунальныя паслугі, іншым спосабам.

4. Грамадзянін мае права выкарыстоўваць электрычную энергію для бытавога спажывання ў неабходнай яму колькасці ў межах дазволенай да выкарыстання магутнасці пры ўмове аплаты спажытай электрычнай энергіі, калі іншае не агаворана дагаворам электразабеспячэння.

5. Грамадзянін, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, праводзіць аплату фактычна спажытай колькасці электрычнай энергіі ў адпаведнасці з данымі сродку разліковага ўліку, калі іншае не прадугледжана заканадаўствам або пагадненнем бакоў.

6. Разліковы перыяд для аплаты грамадзянінам спажытай электрычнай энергіі ўстанаўліваецца роўным аднаму каляндарнаму месяцу, калі іншае не агаворана дагаворам электразабеспячэння.

Колькасць фактычна спажытай грамадзянінам электрычнай энергіі за разліковы перыяд (месяц) вызначаецца як розніца паміж паказаннямі сродкаў разліковага ўліку на 1 чысло разліковага і 1 чысло наступнага месяцаў.

Пры неабходнасці часовага выкарыстання электрычнай энергіі для выканання разавых работ на працягу некалькіх гадзін або сутак у выпадку, калі ўстаноўка сродкаў разліковага ўліку немагчыма або немэтазгодна, грамадзянін абавязаны падаць у энергазабеспячальную арганізацыю заяву ў адвольнай форме аб часовым спажыванні электрычнай энергіі без выкарыстання сродкаў разліковага ўліку. Разлік за спажытую электрычную энергію ў гэтым выпадку ажыццяўляецца па ўсталяванай магутнасці і колькасці гадзін працы электрапрымальнікаў.

7. Грамадзянін, які выкарыстоўвае электрычную энергію для бытавога спажывання, абавязаны ажыццяўляць аплату спажытай электрычнай энергіі штомесяц не пазней за 25-е чысло месяца, наступнага за разліковым перыядам, шляхам унясення грашовых сродкаў на бягучы (разліковы) банкаўскі рахунак энергазабеспячальнай арганізацыі.

Запазычанасцю лічыцца неаплата спажытай грамадзянінам у разліковы перыяд электрычнай энергіі да 26-га чысла месяца, наступнага за разліковым перыядам, калі іншае не прадугледжана заканадаўствам.

Пры неаплаце запазычанасці за спажытую электрычную энергію да канца месяца, наступнага за разліковым перыядам, яе пагашэнне праводзіцца па тарыфе, які дзейнічае на дзень аплаты такой запазычанасці.

За пратэрміноўку плацяжоў за спажытую электрычную энергію спаганяецца пеня ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку.

8. Энергазабеспячальная арганізацыя мае права прыпыніць аказанне паслуг электразабеспячэння грамадзяніну, які мае запазычанасць за два і больш разліковыя перыяды за спажытую электрычную энергію і не пагасіў гэтую запазычанасць на працягу 5 працоўных дзён пасля атрымання пісьмовага папярэджання, якое дастаўляецца заказным лістом, у тым ліку якое перасылаецца праз нацыянальную паштовую электронную сістэму, або ўручаецца пад подпіс.

У выпадку адмовы грамадзяніна ад подпісу ў атрыманні папярэджання, а таксама вяртання паштовага адпраўлення з адзнакай, якая сведчыць аб неўручэнні ліста адрасату ў сувязі з адсутнасцю названай асобы па месцы яе знаходжання, энергазабяспечваючай арганізацыяй складаецца акт, на падставе якога прыпыняецца аказанне грамадзяніну паслуг электразабеспячэння ў выпадку непагашэння запазычанасцi на працягу 5 працоўных дзён з дня складання акта.

Аднаўленне аказання паслуг электразабеспячэння ажыццяўляецца ў парадку чарговасці пасля пагашэння абанентам запазычанасці і аплаты расходаў на прыпыненне і аднаўленне аказання паслуг электразабеспячэння ў адпаведнасці з калькуляцыяй, складзенай энергазабяспячальнай арганізацыяй.

9. Энергазабеспячальная арганізацыя мае права прыпыніць падачу электрычнай энергіі абаненту пры ўстанаўленні факта адсутнасці ў жылым памяшканні ўласніка аднакватэрнага жылога дома, кватэры блакіраванага, шматкватэрнага жылога дома, наймальніка аднакватэрнага жылога дома, кватэры блакіраванага, шматкватэрнага жылога дома дзяржаўнага жыллёвага фонду на працягу аднаго года і больш, што пацвярджаецца адначасова наступнымі ўмовамі:

- адсутнасць пісьмовага паведамлення ад абанента аб выбыцці з жылога памяшкання на тэрмін больш за адзін год;

- не паступленне плацяжоў за электрычную энергію;

- наяўнасць пісьмовага пацверджання прадстаўніка энергазабеспячальнай арганізацыі аб працяглай адсутнасці ў жылым памяшканні ўласніка аднакватэрнага жылога дома, кватэры блакіраванага, шматкватэрнага жылога дома, наймальніка аднакватэрнага жылога дома, кватэры блакіраванага, шматкватэрнага жылога дома дзяржаўнага жыллёвага фонду.

Наступнае падключэнне абанента да электрычнай сеткі ажыццяўляецца энергазабеспячальнай арганізацыяй у парадку, устаноўленым Правіламі электразабеспячэння, пры адсутнасці запазычанасці па аплаце электрычнай энергіі і кампенсацыі энергазабеспячальнай арганізацыі затрат на адключэнне і падключэнне абанента.

10. За спажытую электрычную энергію ў жылым памяшканні, у якім пражывае некалькі наймальнікаў (уласнікаў), разлік з энергазабеспячальнай арганізацыяй праводзіцца па паказаннях сродку разліковага ўліку, аформленага на аднаго з наймальнікаў (уласнікаў) як абанента энергазабеспячальнай арганізацыі, пры адсутнасці такога сродку - на падставе норм спажывання паслуг электразабеспячэння, зацверджаных мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі.

Наймальнікі (уласнікі) і паўналетнія члены сям'і, якія пражываюць разам з імі, нясуць салідарную адказнасць перад энергазабеспячальнай арганізацыяй па абавязацельствах, прадугледжаных у Правілах электразабеспячэння, калі іншае не ўстаноўлена пісьмовым пагадненнем аб парадку карыстання жылым памяшканнем.

У выпадку, калі для ажыццяўлення ўзаемных разлікаў паміж наймальнікамі (уласнікамі) за спажываную імі электрычную энергію ў жылых памяшканнях устаноўлены сродкі кантрольнага ўліку, зняцце паказанняў з такіх сродкаў з'яўляецца абавязкам названых грамадзян.

Спрэчныя пытанні па ўзаемных разліках паміж наймальнікамі (уласнікамі) жылых памяшканняў за спажываную імі электрычную энергію разглядаюцца ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку.

11. Памылкі, а таксама няправільнае прымяненне тарыфу (цэны) на электразабеспячэнне, дапушчаныя энергазабеспячальнай арганізацыяй пры ўліку, разліку і налічэнні платы за электразабеспячэнне, ухіляюцца энергазабеспячальнай арганізацыяй самастойна з моманту іх выяўлення за перыяд:

- не больш за тры гады - калі ўстараненне дадзеных памылак не цягне за сабой даналічэння платы за электразабеспячэнне за папярэднія перыяды;

- не больш за тры месяцы - калі ўстараненне дадзеных памылак цягне за сабой даналічэнне платы за электразабеспячэнне за папярэднія перыяды.

Памылкі, дапушчаныя плацельшчыкам жыллёва-камунальных паслуг пры ажыццяўленні разлікаў за электразабеспячэнне, за выключэннем памылак, якія прыводзяць да ўнясення няпоўнай платы за спажытую электраэнергію, устараняюцца ў выпадку звароту плацельшчыка жыллёва-камунальных паслуг у энергазабеспячальную арганізацыю з моманту іх выяўлення за перыяд не больш як тры гады.

Памылкі, дапушчаныя плацельшчыкам жыллёва-камунальных паслуг пры ажыццяўленні разлікаў за электразабеспячэнне і цяглыя занясенне няпоўнай платы за спажытую электраэнергію, ухіляюцца энергазабеспячальнай арганізацыяй з моманту іх выяўлення за перыяд не больш за тры гады.

Пераразлік платы ажыццяўляецца па тарыфах (цэнах), якія дзейнічаюць на момант прадастаўлення паслуг электразабеспячэння.

12. Дзеючым заканадаўствам не прадугледжаны парадак унясення платы за паслугі электразабеспячэння ў форме перадаплаты. Аднак у выпадку памылковага ўнясення платы за электразабеспячэнне або перавышэння ўнесенай плацельшчыкам жыллёва-камунальных паслуг платы над фактычна прадастаўленымі аб'ёмамі электраэнергіі залішне пералічаныя сродкі залічваюцца ў лік будучых плацяжоў або вяртаюцца плацельшчыку за вылікам затрат энергазабеспячальнай арганізацыі, звязаных з залічэннем і вяртаннем залішне пералiчаных сродкаў.

Зварот сродкаў робіцца ў выпадку звароту плацельшчыка ў энергазабеспячальную арганізацыю з прадстаўленнем плацежных дакументаў, якія пацвярджаюць факт аплаты, і дакумента, які сведчыць асобу плацельшчыка.

13. У выпадку прыняцця спадчыны, а таксама прызнання спадчыны вымарачнай запазычанасць па плаце за энергазабеспячэнне пагашаюць спадчыннікі ў парадку, устаноўленым у артыкуле 1086 Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь.

Плата за энергазабеспячэнне, якая падлягае ўнясенню спадчыннікамі, якія прынялі жылое памяшканне (долю ў праве агульнай уласнасці на жылое памяшканне), садовы домік, дачу ў складзе спадчыны, разлічваецца па субсідуемых тарыфах для насельніцтва да атрымання пасведчання аб праве на спадчыну, але не больш за сем месяцаў з дня адкрыцця спадчыны. Пры гэтым налічэнне пеняў па плаце ў названы перыяд не ажыццяўляецца.

У выпадку прызнання спадчыны вымарачнай плата за энергазабеспячэнне разлічваецца па субсідуемых тарыфах для насельніцтва і без налічэння пеняў з даты смерці спадчынадаўцы і да пераходу яго як вымарачнага ва ўласнасць адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі.

14. Плата за паслугі электразабеспячэння ў аснашчаных прыборамі індывідуальнага ўліку расходу электрычнай энергіі жылых памяшканнях (аднакватэрных жылых дамах, кватэрах у шматкватэрных і блакіраваных жылых дамах) спаганяецца па субсідуемых тарыфах для насельніцтва:

- з плацельшчыкаў жыллёва-камунальных паслуг (абанентаў) у дачыненні да жылых памяшканняў, якія знаходзяцца ў іх уласнасці і (або) у валоданні і карыстанні, у якіх зарэгістраваны па месцы жыхарства грамадзяне;

- з плацельшчыкаў жыллёва-камунальных паслуг (абанентаў), якія з'яўляюцца непрацуючымі пенсіянерамі, якія дасягнулі агульнаўстаноўленага пенсіённага ўзросту, асобамі, якія маюць права на льготы па плаце за паслугі электразабеспячэння ў адпаведнасці з заканадаўствам, або інвалідамі ІІІ групы, зарэгістраваных па месцы знаходжання ў жылых памяшканнях, якія знаходзяцца ў іх уласнасці, на падставе пісьмовай заявы, якая падаецца ў энергазабеспячальную арганізацыю, і адпаведных дакументаў (дакумент аб рэгістрацыі па месцы знаходжання; для непрацуючых пенсіянераў, якія дасягнулі агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту, - пенсійнае пасведчанне,

працоўная кніжка або іншы дакумент, які пацвярджае, што пенсіянер не ажыццяўляе працоўную дзейнасць; для асоб, якія маюць права на льготы, - дакументы, якія пацвярджаюць права на льготы; для інвалідаў ІІІ групы - пасведчанне інваліда).

У гэтым выпадку плата за спажытыя паслугі электразабеспячэння спаганяецца па субсідаваных тарыфах для насельніцтва:

- па адрасе рэгістрацыі па месцы знаходжання абанента, які з'яўляецца непрацуючым пенсіянерам, які дасягнуў агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту, асобай, якая мае права на льготы, ці інвалідам III групы;

- па адрасе рэгістрацыі па месцы жыхарства непрацуючага пенсіянера, які дасягнуў агульнаўстаноўленага пенсіённага ўзросту, асобы, якая мае права на льготы, або інваліда III групы ў жылым памяшканні, у адносінах да якога ён з'яўляецца плацельшчыкам жыллёва-камунальных паслуг (абанентам).

Субсідуемыя тарыфы для насельніцтва прымяняюцца адносна жылога памяшкання, у якім зарэгістраваны па месцы знаходжання абанент, з 1-га чысла месяца, наступнага за месяцам, у якім гэтым абанентам прадстаўлены ў энергазабеспячальную арганізацыю пісьмовую заяву аб прымяненні такіх субсідуемых тарыфаў для насельніцтва і копія дакумента аб яго рэгістрацыі па месцы знаходжання ў гэтым жылым памяшканні.

15. У адносінах да садовых дамоў (пабудоў), якія знаходзяцца ва ўласнасці і (або) ва ўладанні і карыстанні плацельшчыкаў, плата за паслугі электразабеспячэння спаганяецца па субсідуемаму тарыфу на электрычную энергію, устаноўленаму ў падпункце 5.1 пункта 5 дадатку 2 да пастановы Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 30.12.2013 № 1166 «Аб устанаўленні для насельніцтва цэн на газ, тарыфаў на электрычную і цеплавую энергію, зацвярджэнні затрат на адзінку аказваемых насельніцтву камунальных паслуг газа- і энергазабеспячальнымі арганізацыямі Міністэрства энергетыкі».

Даведачна. Садовы дом - капітальны будынак (збудаванне), размешчаны ў садоўніцкім таварыстве і прызначаны для адпачынку, сезоннага ці часавага пражывання ў садоўніцкім таварыстве.

16. Плацельшчык жыллёва-камунальных паслуг (абанент) уносіць плату за паслугі электразабеспячэння па тарыфах, якія забяспечваюць поўнае пакрыццё эканамічна абгрунтаваных затрат на іх аказанне, у адносінах да тых, што знаходзяцца ў яго ўласнасці і (або) у валоданні і карыстанні:

- жылога памяшкання, у якім не зарэгістраваны па месцы жыхарства грамадзяне і (або) па месцы знаходжання плацельшчык жыллёва-камунальных паслуг (абанент), які з'яўляецца непрацуючым пенсіянерам, які дасягнуў агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту, асобай, які мае права на льготы па плаце за паслугі электразабеспячэння ў адпаведнасці з заканадаўствам, або інвалідам III групы;

- нежылога памяшкання, у тым ліку раней якое адносілася да жылога і пераведзенага ва ўстаноўленым жыллёвым заканадаўствам парадку ў нежылое, у выпадку яго выкарыстання плацельшчыкам жыллёва-камунальных паслуг (абанентам) для асабістых мэт, ажыццяўлення самастойнай прафесійнай дзейнасці, рамеснай дзейнасці, дзейнасці па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму;

- жылога памяшкання, якое выкарыстоўваецца для месца знаходжання прыватнага унітарнага прадпрыемства, за выключэннем створанага індывідуальным прадпрымальнікам у адпаведнасці з дадаткам да Закона Рэспублікі Беларусь «Аб змяненні законаў па пытаннях прадпрымальніцкай дзейнасці» ад 22.04.2024 № 365-З, - з даты дзяржаўнай рэгістрацыі месца знаходжання дадзенага прадпрыемства да даты прыняцця рэгіструючым органам рашэння аб унясенні запісу ў Адзіны дзяржаўны рэгістр юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў аб выключэнні яго з гэтага рэгістра, за выключэннем выпадку, калі ўласнік жылога памяшкання не з'яўляецца заснавальнікам дадзенага прадпрыемства і ў дачыненні да ўласніка маёмасці дадзенага прадпрыемства распачата вытворчасць па справе аб неплацежаздольнасці або банкруцтве;

- будаўнічай пляцоўкі пры ажыццяўленні індывідуальнага жыллёвага будаўніцтва на прадастаўленым грамадзяніну зямельным участку, а таксама зямельнага ўчастка, прадастаўленага для мэт, не звязаных з будаўніцтвам і абслугоўваннем аднакватэрнага, блакіраванага жылога дома;

-у выпадку выкарыстання жылога памяшкання, якое знаходзіцца ва ўласнасці і (або) у валоданні і карыстанні плацельшчыка жыллёва-камунальных паслуг, для ажыццяўлення прадпрымальніцкай дзейнасці, звязанай з прадастаўленнем месцаў для кароткатэрміновага пражывання. Пры выкарыстанні часткі жылога памяшкання для ажыццяўлення прадпрымальніцкай дзейнасці, звязанай з прадастаўленнем месц для кароткатэрміновага пражывання, і адсутнасці раздзельнага ўліку спажывання камунальных паслуг у выкарыстоўваемай і не выкарыстоўваемай для ажыццяўлення прадпрымальніцкай дзейнасці, звязанай з прадастаўленнем месц для кароткатэрміновага пражывання, частках жылога памяшкання - плата за электразабеспячэнне ўносіцца па тарыфах (цэнах), якія забяспечваюць поўнае пакрыццё эканамічна абгрунтаваных затрат, у цэлым па жылым памяшканні.

17. Плацельшчыкамі жыллёва-камунальных паслуг, уключанымі ў спіс працаздольных грамадзян, якія не занятыя ў эканоміцы i аплочваюць паслугі па цэнах (тарыфах), што забяспечваюць поўнае пакрыццё эканамічна абгрунтаваных затрат на іх аказанне, і (або) спіс працаздольных грамадзян, якія не занятыя ў эканоміцы, якія выехалі па-за межы Рэспублiкi Беларусь, аплачваюць паслугі па цэнах (тарыфам), якія забяспечваюць поўнае пакрыццё эканамічна абгрунтаваных затрат на іх аказанне, плата за гарачае водазабеспячэнне, цеплазабеспячэнне ўносіцца па тарыфах (цэнах), якія забяспечваюць поўнае пакрыццё эканамічна абгрунтаваных затрат на іх аказанне.

18. Плацельшчыкі жыллёва-камунальных паслуг (абаненты), жылыя дамы (жылыя памяшканні) і іншыя аб'екты электразабеспячэння якіх аснашчаны шматтарыфнымі электроннымі прыборамі індывідуальнага ўліку расходу электрычнай энергіі або аўтаматызаванымі сістэмамі кантролю і ўліку электрычнай энергіі, ажыццяўляюць аплату паслугі электразабеспячэння на выбар зыходзячы з:

-дыферэнцыраваных па часавых перыядах тарыфаў;

- аднаставачнага тарыфу.

Пры разліках па дыферэнцыраваных па часавых перыядах тарыфах на электрычную энергію такія тарыфы, устаноўленыя для перыяду мінімальных нагрузак энергасістэмы, прымяняюцца ў дзяржаўныя святы і святочныя дні, устаноўленыя і аб'яўленыя на пэўную дату ў парадку, прадугледжаным заканадаўствам аб працы, непрацоўнымі, а таксама ў суботу.